دلیل به وجود آمدن باد تفاوت فشار از یک نقطه به نقطه دیگر است.هوا معمولا از قسمت های پر فشار به سوی قسمت های کم فشار جریان می یابد و حاصل این فرایند باد است.
در واقع به طور دقیق تر می توان گفت دلیل وزش باد تفاوت میزان تابش خورشید به قسمت های مختلف زمین است. سطح زمین از بخش های آب و هوائی گوناگونی تشکیل شده است
این بخش های گوناگون میزان متفاوتی از نور خورشید را دریافت می کننند. هوای گرم معمولا فشار کمتری دارد و هوای سرد دارای فشار بیشتری است.
پس در واقع تفاوت در میزان فشار هوای سرد و هوای گرم باعث ورزش باد می شود.
در این بین پوشش گیاهی هم نقش مهمی ایفا می کند . در نواحی که پوشش گیاهی غنی است بخشی از نور خورشید توسط گیاهان به طرف زمین جذب می شود در حالی که در مناطق برفی نور خورشید توسط برف منعکس می شود و وارد جو زمین نمی شود . پس در نواحی برفی هوابه دلیل منعکس شدن نورخورشید سرد تر و پر فشار تر است.
به گزارش شهر علم : در زمین در نواحی استوائی که همیشه نور خورشید مستقیم می تابد هوا گرم تر و کم فشار تر و در نواحی قطبی همیشه هوا سرد تر و پر فشار تر است. همانطور که گفته شد هوای پر فشار تمایل دارد تا به سوی مناطق کم فشار حرکت کند و هوای مناطق کم فشار مجبور است جای خود را به این هوای پر فشار دهد و همین باعث حرکت و چرخش هوا می شود.
انواع باد
1- بادهای آلیزه تجارتی
این بادها در نیمکره های شمالی و جنوبی به ترتیب از شمال شرقی به جنوب غربی و از جنوب شرقی به شمال غربی در حال وزشند . بادهای تجارتی در زبان های اسپانیولی ـ ایتالیایی و فرانسوی به ترتیب Alisios و Alisei و Alizes در زبانهای آلمانی تحت عنوان Passat می نامند. تمام این اسامی فاقد منشاء شناخته شده ایی هستند.
این بادها در بین منطقه پرفشار جنب حاره و همگرایی میان حاره ایی در بخش اعظمی از این مناطق در تمام طول سال می وزد و با ثبات ترین بادهای کره زمین هستند.
در نیمکره جنوبی به علت مداومت فشار زیاد جنب حاره، بادهای تجارتی به طور منظم وزیده و طوقه ایی را تشکیل می دهند. از این رو تجارتی های سطحی در نیمکره شمالی حالات منظم تر و قویتری دارنده وسعت نفوذ کمربند تجارتی ها در نیمکره شمالی در حدود 2500 کیلومتر و در نیمکره جنوبی در حدود 3000 کیلومتر است.
در سطح فوقانی کمربند حاره در حدود 10 کیلومتری از سطح زمین، بادهایی با جهت مخالف تجارتی ها می خورند، که آنها را آنتی ترید (ضد تجارتی) می گویند.
2- بادهای موسمی
کلمه موسم دارای ریشه عربی است و به معنی فصل است. به بادهایی که در فصول متضاد سال با جهات مخالف می وزند موسمی ها گفته می شود.
این بادها در زمستان، به صورت جریان سردی از خشکی به دریا و در تابستان به صورت جریان هوای مرطوب و گرمی از دریا به خشکی می وزند.
در تابستان ها، قاره آسیا گرم شده و به علت تشکیل کم فشارهای حرارتی گسترده در خلیج فارس و آسیای مرکز و دشت راجستان هند، از اقیانوس هند و آرام بادهایی به جهت این مراکز کشیده می شوند این شرایط همزمان با استرالیا و توأم با تشکیل یک آنتی سیلکون در روی آن می باشد که بادهای خروجی از آن، ضمن عبور از استوا با جهت جنوب غربی به جهت آسیا کشیده می شوند و موسمی های تابستانی در آسیا را بوجود می آورند
3- بادهای غربی
در گستره جهانی اغلب در عرض های میانه و بین حدود 35 تا 65 درجه عرض جغرافیایی و یا به عبارت دیگر از پر فشار جنب حاره به مناطق کم فشار جنب قطب شیوع دارند.
این بادها از نظر جهت و استمرار دارای خصوصیات متغیرند در سرعت و جهت حرکت آنها جریانات موجی بویژه سیلکون های سیار و آنتی سیلکون هایی که در منطقه نفوذ این بادها از غرب به شرق حرکت می کنند اثر عمده ای دارند از اینرو ممکن است بادهای مذکور ضمن وزش از غرب به شرق خصوصیات طوفانی هم داشته باشند
در زمستان های نیمکره شمالی توسعه آنتی سیلکون های قاره ایی و بعضاً حتی سیکلون ها از توسعه بارز بادهای غربی ممانعت به عمل آورده و بدین جهت بادهای مزبور به نحو بارزی بر روی اقیانوس ها توسعه می یابند ولی چون در عرض های میانه نیمکره جنوبی، شرایط قاره ایی تقریباً حاکمیتی ندارد. بادهای غربی هم تقریباً حالت کمربند جهانی بخود گرفته اند.
4- بادهای محلی
این بادها منطقه کوچکی را در برگرفته و معمولاً منحصر به لایه های بسیار پایین اتمسفر است.
5- نسیم دریا و خشکی
این بادها حاصل تفاوت روزانه درجه حرارت بین دریاها و خشکی ها است. به هنگام روز، میزان فشار هوای دریاها در مقایسه با خشکی های همجوار به علت پایین بودن نسبی درجه حرارت بیشتر است از این رو جریان هوایی از طرف دریا به طرف خشکی برقرار می شود و شب هنگام خشکی ها سرد شده و به علت افزایش فشار هوای سطوح آنها جریان بادی از خشکی به سوی دریا می وزد.
6- بادهای کوه و دره
این بادها در اتمسفر آزاد، در نتیجه تفاوت گرمای حاصله بین دره ها و دشت ها که منجر به اختلاف فشار بین نواحی یاد شده می شود، بوجود می آیند.
7- فون
باد گرم و خشکی است که در سمت پشت به باد یک پشته کوهستانی بروز می کند و این نام منشاء خود را از آلپ گرفته است.
زمانی که هوای نسبتاً مرطوبی بر پشته کوهی صعود می کند سرد شده، تراکم حاصل از این امر به صورت بارندگی در جهت رو به باد ظاهر می شود و چنانچه در ارتفاعات ذخیره ایی از هوای سرد انباشته نباشد جریان هوا ضمن گذر از پشته کوهستانی به تدریج در شرایط بی در رو، در داخله پشت به باد گرم و خشک می شود به طور کلی، در زمان جریان این باد، میزان نم نسبی به طور ناگهانی پایین می آید بارندگی قطع می شود
در زمان حداکثر شدت باد، درجه حرارت به حداکثر خود می رسد و عموماً از میزان فشار هوا کاسته می شود. ذوب برف های زمستانی، خشکی و سوزاندن مزارع و ایجاد شرایط مساعد برای حریق جنگل ها از دیگر نشانه های بروز بادهایی با خصوصیات باد «فون» است.
منبع : سایت آفتاب مطالب مشابه در : دانستنیها و اطلاعات کاربردی
